فرصت های تجاری با کشور ترکمنستان برای بازرگانان ایرانی بسیار ارزشمند است اما آنها شاهد حضور رقبای ترک و روس در عشق آباد هستند. به عبارت دیگر علی رغم وجود مرز مشترک و اشتراکات فرهنگی و قومیتی ترکمن ها در ایران، کشورهای ترکیه و روسیه سهم بیشتری از این بازار کسب کرده اند. موضوع آنجایی تلختر می شود که متوجه شویم ترکیه از مرزهای ایران راهی ترکمنستان شده و توانسته سهم خود را از بازار این کشور افزایش و سهم ایران را کاهش دهد. در این شرایط اهمیت دیپلماسی سیاسی و اقتصادی در توسعه روابط تجاری خود را بیش از پیش نمایش می دهد.
سهم خواهی ترکیه درحالی است که محصولات ایرانی از نظر کیفیت نسبت به رقیب ترک خود چیزی کم ندارند و در صورت بازاریابی مناسب و فرصت سازی بیشتر توسط دولت، امکان حذف رقیب از عشق آباد وجود دارد. بهمن ایری، از بازرگانان جوان و مطرح گلستان و نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و ترکمنستان در گفت و گو با خبرنگار بازار از مشکلات این حوزه می گوید.
* مهمترین رقبای کشور ما در تجارت با ترکمنستان چه کشورهایی هستند و در زمینه چه محصولاتی رقابت می کنند؟
در بازار ترکمنستان مهمترین رقبای ما ترکیه و روسیه هستند. با توجه به ترک بودن ترکیه و روابط سیاسی بین دو کشور نفوذ زیادی در بازار ترکمنستان دارد، همچنین با توجه به اینکه ترکمنستان زمانی بخشی از روسیه بوده است می توانند در این کشور نفوذ کنند.
علی رغم اینکه کشور ما نسبت به ترکیه فاصله کمتری با ترکمنستان دارد، اما ترکیه دو برابر ما در بازارهای ترکمنستان درآمد دارد. کالاهای ترکیه ازخاک ما عبور می کنند و به کشور ترکمنستان ارسال می شوند
علی رغم اینکه کشور ما نسبت به ترکیه فاصله کمتری با ترکمنستان دارد، اما ترکیه دو برابر ما در بازارهای ترکمنستان درآمد دارد. کالاهای ترکیه ازخاک ما عبور می کنند و به کشور ترکمنستان ارسال می شوند، باید مشکلات این حوزه را بررسی و مرتفع کنیم. کشور ما پتانسیل هایی مانند مراکز فولادی، کاشی، سرامیک و مواد غذایی دارد. همچنین بازار تره بار بازار مناسبی برای حضور بازرگانان ایرانی است.
* دلیل نفوذ زیاد ترکیه در بازار های این کشور چیست؟
دیپلماسی سیاسی قوی با استفاده از بعدهای فرهنگی از مهمترین عوامل است. سفیر ترکیه بسیار فعال است و حتی برای رفع مشکل محموله های باری ورود پیدا می کند و به دنبال حل کردن مشکلات تجار این کشور است؛ همچنین تبلیغات گسترده کالاها در این کشور و رفت وآمد زیاد بازرگانان ترکیه در این کشور باعث نفوذ زیاد در بازارهای ترکمنستان شده است.
* فعالان اقتصادی اعتقاد دارند که در چند سال اخیر نقش مدیران ضعیف در توسعه اقتصادی و صنعت بسیار پر رنگ بوده است نظر شما در این رابطه چیست؟
قطعا مدیرانی که در یک حوزه وارد و بخشنامه صادر می کنند تاثیر زیادی بر آن دارند. به طبع مدیری در این حوزه تخصص ندارد و یک شبه قانون تصویب می کنند مشکلات زیادی برای تجار و صنعت گران بخش خصوصی ایجاد می کند.
مدیری که بخشنامه صادر می کند باید با قوانین آشنا باشد و بخشنامه ناگهانی صادر و اجرا نکند. خسارت تجار، خسارت به اموال مملکت است
مدیری که بخشنامه صادر می کند باید با قوانین آشنا باشد و بخشنامه ناگهانی صادر و اجرا نکند. خسارت تجار، خسارت به اموال مملکت است، وقتی محصول چند روز در گمرک می ماند کیفیت خود را از دست داده و دیگر بازار داخلی و خارجی خواهان این محصول نیست و همچنین این مشکلات باعث می شود باعث می شود مشتری خارجی برای تجارت با تجار ایرانی مردد شود.
* پیشنهاد شما به مدیران چیست؟
مدیران باید مشکلات را از نزدیک ببینند، از مشاوران برای حل آنها استفاده کنند و پشت درهای بسته قانون تصویب نکنند. آن نباید تصمیماتی را اتخاذ کنند که باعث تلف کردن سرمایه های مملکت شود؛ همچنین از ایده های تجار و افراد فعال در این حوزه استفاده کنند و مشکلات این حوزه را حل کنند.
تجارت با ایران خود به خود دارای مشکلات بسیاری مانند تحریم ها، مباحث مالی و انتقال پول است؛ اگر در داخل کشور هم به این مشکلات اضافه شود مشتری که بخواهد از ایران خرید کند باید هزینه های اضافی برای محصول پرداخت کند. انتقال پول به داخل ایران مراحل پیچیده ای را طی می کند که هم برای صادر کننده و هم وارد کننده هزینه های اضافی دربر دارد به همین دلیل خریدار ترجیح می دهد کالای بی دردسر با هزینه کمتر از یک کشور دیگر تهیه کند به طبع اگر مدیران بخواهند این قوانین دست و پا گیر را به این روند اضافه کنند تجار خارجی دیگر تمایل با تجارت با ایران را ندارند.
* عمده روابط تجاری ما با کدام کشورها است؟
در بحث توسعه روابط خارجی و صادرات کالا، عمده صادرات ما به عراق و افغانستان است که اولویت های صادراتی و هدف کشور ما هستند. علاوه بر این کشور ما عضو اتحادیه اوراسیا و سازمان همکاری شانگهای شده است که می تواند زمینه توسعه همکاری با کشورهای آسیای میانه و اوراسیا ایجاد کند، دولت باید از این فرصت بهره برداری کند و صرفا تمرکز خود را بر کشورهای غربی نگذارد.
آسیای میانه شامل پنج کشور ازبکستان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان و تاجیکستان است که باتوجه به تقاضا و فاصله ای که دارند می توانند بازار خوبی برای محصولات ایرانی باشند، از طرف دیگر با توجه به تشابهات فرهنگی با این کشورها می توان در بازار این کشورها نفوذ کنیم و کالاهای ایرانی را در این کشورها به فروش برسانیم.
